Na een behandeling vind ik het prettig om even naar buiten te gaan. Dan kan ik alles van mij af laten glijden en mij snel weer opladen. Lopend zie ik dingen die mij anders zouden ontgaan. Zo werd mijn aandacht getrokken door een poster die aan de buitenkant van een bushokje was geplakt. Een meisje kijkt je indringend aan, waardoor de tekst op haar arm je pas in tweede instantie opvalt. "Denk maar niet dat papa jou nog wil zien" staat er in zwierige letters. De poster is onderdeel van een SIRE campagne met als boodschap "Wat je zegt in een scheiding kan een kind voor altijd tekenen."
In de Kinderpraktijk krijg ik regelmatig kinderen die een scheiding hebben meegemaakt. Elk kind is anders en zal dus op zijn eigen manier op de situatie reageren. Toch zie ik wel een aantal overeenkomsten, die voor veel kinderen van gescheiden ouders opgaan. Ze zullen het misschien niet snel toegeven, maar diep in hun hart hopen alle kinderen dat papa en mama weer bij elkaar komen. Ook wanneer de ouders allebei een nieuwe partner hebben gevonden en er in het nieuwe gezin een broertje of zusje wordt geboren, blijft dit heimelijke verlangen standhouden. Verstandelijk gezien begrijpen zij dat de scheiding onherroepelijk is, maar het hart spreekt nu eenmaal een andere taal.
Hoe kinderen omgaan met een scheiding is voor een groot deel afhankelijk van hun leeftijd. Jonge kinderen zullen vrij snel de draad weer oppakken en verdergaan met hun leven. Dit is een positieve ontwikkeling, maar het betekent niet dat zij er nooit last van zullen krijgen. Wat je soms ziet, is dat kinderen de verwerking van hun verdriet opschorten totdat de ouders weer stevig op hun benen staan Zolang zij verwikkeld zijn in hun eigen gevoelens van onmacht, teleurstelling en rancune kunnen zij er niet zijn voor hun kind.
Zo kan het gebeuren dat een kind pas jaren later problemen gaat manifesteren. Alsof het aanvoelt dat er dan pas ruimte voor is. Voor ouders is dit moeilijk te begrijpen omdat de scheiding jaren geleden heeft plaatsgevonden en iedereen inmiddels gewend is aan de nieuwe situatie. Toch is het verstandig om de vinger aan de pols te houden en alert te blijven op signalen die erop kunnen wijzen dat er iets niet in balans is. Mogelijke aanwijzingen zijn: woede uitbarstingen, buikpijn, hoofdpijn, teruggetrokken gedrag, niet naar school willen.
Oudere kinderen reageren anders op een scheiding. Zij kunnen zich verantwoordelijk voelen voor het verdriet van hun ouders en de taken van de afwezige ouder op zich nemen. Een jongen wordt de man in huis en probeert zijn moeder te troosten, of gaat bij haar in bed slapen zodat zij zich ´s nachts niet zo alleen voelt. Een meisje neemt stilzwijgend huishoudelijke taken op zich en vangt eventuele broertjes of zusjes op als moeder hiertoe tijdelijk niet in staat is.
Of een kind gevolgen ondervindt van een scheiding wordt in eerste instantie bepaald door de mate waarin tijdens de scheiding conflicten voorkomen. Conflicten zijn zo slecht omdat een kind hierdoor vaak tussen de ouders in komt te staan. De kinderen krijgen het gevoel dat zij gedwongen partij moeten kiezen voor één van de ouders. Bijna alle kinderen die een scheiding meemaken, worstelen met hun gevoelens van loyaliteit. Wanneer zij bij papa zijn, missen zij mama en omgekeerd. Zij worden heen en weer geslingerd tussen hun eigen gevoelens en de belangen van hun ouders.
Wat je daarom nooit moet doen, is afgeven op de andere ouder omdat je je kind daarmee in een onmogelijke positie brengt. Je kunt een kind niet laten kiezen tussen zijn vader of moeder, want ze zijn hem allebei even lief. Wanneer je het aan de kinderen zelf vraagt, geeft 60% van de ondervraagde scheidingskinderen de ouders het advies om duidelijk te benoemen dat kinderen ook tijdens en na de scheiding van beide ouders mogen blijven houden.
Op www.kinderenineenscheiding.nl vind je adviezen van deskundigen aan scheidende ouders en andere betrokkenen.
